Terk Nedeniyle Boşanma: Süreç, Şartlar ve Yargıtay Kararları

Boşanma, bireylerin hayatında önemli bir yer tutan ve birçok duygusal, sosyal ve hukuki boyutu olan bir süreçtir. Türkiye'de boşanma sebeplerinden biri olarak "terk" kavramı öne çıkmaktadır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 164. maddesi, terk durumunu ve buna dayalı boşanma sürecini düzenlemektedir. Bu yazıda, terk sebebiyle boşanmanın hukuki şartlarını, sürecini ve Yargıtay kararlarıyla birlikte detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

1. Terk Nedir?

Terk, eşlerden birinin ortak yaşamı bilerek, isteyerek ve sürekli olarak sonlandırması anlamına gelir. Eşlerin birbirleriyle iletişim kurmaması, aynı yatakta uyumamaları ya da cinsel ilişkide bulunmamaları terk sayılmaz. Eşlerden birinin, diğerini terk etmesi durumunda boşanma davası açabilmek için bazı hukuki şartların yerine getirilmesi gerekmektedir.

2. Terk Sebebine Dayalı Boşanma İçin Gerekli Şartlar

2.1. Eşlerden Birinin Ortak Hayatı Terk Etmesi

Boşanma davasının açılabilmesi için öncelikle eşlerden birinin ortak hayatı terk etmesi gerekmektedir. Evlilik, eşlere birlikte yaşama yükümlülüğü getirir. Eşlerden birinin, haksız bir şekilde ortak konutu terk etmesi terk sayılmaktadır. Örneğin, kendi ailesinin evine dönmek ya da başka bir konutta yeni bir yaşam kurmak terk olarak kabul edilir. Eğer bir eş, haklı bir sebebe dayanmaksızın ortak konuta dönmüyorsa, bu durum da terk sayılmaktadır.

2.2. Eşlerden Birinin Evlilik Birliğinin Görevlerini Yerine Getirmemek Amacıyla Terk Etmesi

Eşlerden birinin, evlilik birliği tarafından kendisine yüklenen görevleri yerine getirmemek amacıyla ortak haneyi terk etmesi gerekmektedir. Ancak askerlik, hastalık, hapis cezası gibi zorlayıcı nedenlerle ortak konutta bulunamayan eş terk etmiş sayılmayacaktır.

2.3. Terkin En Az Altı Ay Sürmesi

Terk durumu, kanunda belirtilen en az altı ay süresince devam etmelidir. Bu süre kesintisiz olmalı ve altı aylık sürenin dolmasından sonra ihtar verilmelidir. Eğer bu süre dolmadan terk sebebine dayalı boşanma davası açılırsa, bu dava reddedilecektir.

2.4. İhtarda Bulunulmasına Rağmen Eşin Dönmemesi

Terk eden eşe, iki ay içerisinde ortak konuta dönmesi için bir ihtar yapılmalıdır. Bu ihtar, hakimin ya da noterin tarafından yapılmalıdır. İhtarın tebliğinden sonra iki ay içinde eşin dönmemesi durumunda boşanma davası açma hakkı doğar.

3. Boşanma Davası Süreci

Terk sebebine dayalı boşanma davası açmak için yukarıda belirtilen tüm şartların sağlanmış olması gerekmektedir. Eğer bu şartlar gerçekleşirse, hakim terke dayalı boşanma davasını incelemeye alır. Yargıtay, terk sebebiyle boşanma davasında şartların yerine getirildiğine kanaat getirdiğinde, başka bir değerlendirme yapmadan boşanmaya karar verir.

4. Yargıtay Kararları

Yargıtay, terk sebebiyle boşanma davalarında önemli içtihatlar oluşturmuştur. Aşağıda, bu konuda verilmiş bazı önemli kararları inceleyeceğiz:

4.1. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı (2015)

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 2015 tarihli kararında, terk edilen eşin boşanma davası açma hakkının sadece terk edilen eşe ait olduğunu belirtmiştir. Eğer diğer eş, ortak konutu terk etmeye zorladıysa ya da dönmesini engellediyse, bu durumda terk eden eş konumuna geçecektir. Bu durum, boşanma davasını açma hakkının da değişmesine neden olur.

4.2. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi Kararı (2019)

2019 tarihli Yargıtay 2. Hukuk Dairesi kararı, "Diğerini ortak konutu terk etmeye zorlayan veya haklı bir sebep olmaksızın ortak konuta dönmesini engelleyen eş de terk etmiş sayılır" ifadesini içermektedir. Bu karar, terk eden eşin, diğer eşin terk edilme durumunu istismar etmemesi gerektiğini ortaya koymaktadır.

4.3. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi Kararı (2003)

Bu kararda ise, davacı kadının kendi ailesinin yanında yaşadığı ve eşinin rızası hilafına kendi ailesiyle oturduğu belirtilmiştir. Bu durumda, kocanın eşi terk ettiği kabul edilmiş ve boşanma davasının kadına ait olduğu sonucuna varılmıştır. Mahkeme, ihtarın geçersiz olduğunu ve davanın reddedilmesi gerektiğini vurgulamıştır.

5. Sonuç

Terk sebebiyle boşanma, Türk Medeni Kanunu'nda belirli şartlara bağlı olarak düzenlenmiş bir süreçtir. Eşlerin boşanma davası açabilmesi için, terk durumunun hukuki olarak kanıtlanması gerekmektedir. Yargıtay kararları, bu konuda önemli içtihatlar oluşturmuş ve hukuki süreçlerin nasıl işlediğini netleştirmiştir. Terk durumu, boşanma sürecinde dikkate alınması gereken önemli bir faktördür ve her iki taraf için de hukuki hakların korunması açısından büyük önem taşımaktadır. Boşanma süreci, duygusal olarak zorlayıcı olabileceğinden, bu süreçte hukuki destek almak, tarafların haklarını korumak açısından faydalı olacaktır.